روش‌های انتقال ویروس HPV: آنچه باید بدانید
ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) یکی از شایع‌ترین عفونت‌های مقاربتی در سراسر جهان است. این ویروس انواع مختلفی دارد که برخی از آن‌ها می‌توانند باعث ایجاد زگیل تناسلی شوند، در حالی که انواع پرخطر آن می‌توانند به سرطان‌هایی مانند سرطان دهانه رحم، مقعد، گلو و آلت تناسلی منجر شوند. شناخت راه‌های انتقال این ویروس برای پیشگیری و کنترل آن اهمیت زیادی دارد.در این مقاله به بررسی جامع روش‌های اصلی انتقال HPV می‌پردازیم.
فهرست مطالب
۱. تماس جنسی مستقیم: اصلی‌ترین راه انتقال
بیشتر موارد انتقال HPV از طریق تماس جنسی مستقیم رخ می‌دهد، که شامل انواع مختلف فعالیت‌های جنسی می‌شود، از جمله:
- رابطه جنسی واژینال: این شایع‌ترین راه انتقال HPV است. ویروس از طریق تماس پوست به پوست در ناحیه تناسلی بین شرکا منتقل می‌شود.
- رابطه جنسی مقعدی: HPV می‌تواند به راحتی از طریق رابطه جنسی مقعدی نیز منتقل شود و خطر ابتلا به زگیل مقعدی و سرطان مقعد را افزایش دهد.
- رابطه جنسی دهانی: تماس دهان با ناحیه تناسلی شریک جنسی می‌تواند منجر به انتقال HPV به دهان و گلو شود. این امر می‌تواند باعث ایجاد زگیل در دهان یا گلو و در موارد نادر، سرطان‌های اوروفارنکس (گلو و لوزه‌ها) شود.
- تماس پوست به پوست در ناحیه تناسلی: حتی بدون دخول کامل، تماس مستقیم پوست ناحیه تناسلی با پوست آلوده می‌تواند منجر به انتقال ویروس شود. این بدان معناست که حتی اگر رابطه جنسی به معنای کامل انجام نشود، خطر انتقال HPV همچنان وجود دارد.
نکته مهم این است که برای انتقال HPV نیازی به وجود زگیل یا زخم قابل مشاهده نیست. ویروس می‌تواند روی پوست افراد آلوده وجود داشته باشد، حتی اگر هیچ علامتی نداشته باشند. به همین دلیل، فرد ممکن است بدون اینکه بداند ناقل ویروس باشد و آن را به شریک جنسی خود منتقل کند. استفاده از کاندوم می‌تواند خطر انتقال را کاهش دهد، اما به طور کامل آن را از بین نمی‌برد، زیرا کاندوم تمام نواحی آلوده را پوشش نمی‌دهد.
۲. انتقال از مادر به نوزاد (انتقال عمودی)
در موارد ناد، HPV می‌تواند از مادر آلوده به نوزادش در طول زایمان منتقل شود. این نوع انتقال که به آن انتقال عمودی می‌گویند، می‌تواند منجر به عارضه‌ای به نام پاپیلوماتوزیس راجعه تنفسی (RRP) در نوزاد شود. در این بیماری، زگیل‌ها در دستگاه تنفسی (به خصوص در حنجره) نوزاد یا کودک رشد می‌کنند که می‌تواند باعث مشکلات تنفسی جدی شود. البته این مورد بسیار نادر است و اکثر نوزادانی که از مادران HPV مثبت به دنیا می‌آیند، به این عارضه مبتلا نمی‌شوند.
۳. انتقال از طریق اشیاء آلوده (مورد بحث و نادر)
بحث در مورد انتقال HPV از طریق اشیاء بی‌جان مانند حوله، لباس زیر، یا لوازم حمام هنوز ادامه دارد. در حالی که ویروس HPV می‌تواند برای مدت کوتاهی در محیط خارج از بدن زنده بماند، اما به نظر نمی‌رسد این روش یک راه شایع یا موثر برای انتقال باشد. مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) و سایر سازمان‌های بهداشتی تاکید می‌کنند که انتقال از طریق تماس جنسی، راه اصلی و غالب انتقال HPV است و انتقال از طریق اشیاء آلوده بسیار نادر و معدود می‌باشد. در نتیجه، تمرکز اصلی بر پیشگیری از طریق راه‌های جنسی است.
۴. خودتلقیحی (اتوایناکولاسیون)
اگر فردی در یک قسمت از بدن خود دچار زگیل HPV باشد، ممکن است با لمس کردن زگیل و سپس لمس کردن قسمت دیگری از بدن خود، ویروس را به آن ناحیه نیز منتقل کند. به این پدیده خودتلقیحی یا اتوایناکولاسیون می‌گویند. این اتفاق معمولاً در مورد زگیل‌های معمولی (که روی دست و پا ظاهر می‌شوند) شایع‌تر است، اما در مورد زگیل‌های تناسلی نیز می‌تواند رخ دهد. به عنوان مثال، فردی که زگیل تناسلی دارد، ممکن است با خاراندن یا دستکاری آن، ویروس را به ناحیه دیگری از پوست اطراف ناحیه تناسلی یا حتی به دست‌های خود منتقل کند.
۵. فاکتورهای مؤثر بر انتقال
برخی فاکتورها می‌توانند خطر انتقال یا ابتلا به HPV را افزایش دهند:
- تعداد شرکای جنسی: داشتن شرکای جنسی متعدد، چه در حال حاضر و چه در گذشته، خطر ابتلا به HPV را به شدت افزایش می‌دهد.
- سیستم ایمنی ضعیف: افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند (مانند مبتلایان به HIV/AIDS یا کسانی که داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی مصرف می‌کنند) بیشتر در معرض ابتلا به HPV هستند و بدنشان سخت‌تر می‌تواند ویروس را از بین ببرد.
- وجود عفونت‌های مقاربتی دیگر: داشتن سایر عفونت‌های مقاربتی می‌تواند پوست و بافت‌های ناحیه تناسلی را آسیب‌پذیرتر کرده و خطر انتقال HPV را افزایش دهد.
- سن: شیوع HPV در افراد جوان‌تر که از نظر جنسی فعال هستند، بیشتر است.
پیشگیری از انتقال HPV
با توجه به راه‌های اصلی انتقال، مهمترین راه‌های پیشگیری شامل موارد زیر است:
- واکسیناسیون: واکسن HPV یکی از موثرترین راه‌ها برای پیشگیری از ابتلا به انواع شایع و پرخطر HPV است. این واکسن برای نوجوانان (معمولاً در سنین ۱۱ تا ۱۲ سالگی) توصیه می‌شود، اما می‌تواند تا سنین بالاتر نیز تزریق شود.
- استفاده صحیح و مداوم از کاندوم: کاندوم می‌تواند خطر انتقال HPV را کاهش دهد، اما همانطور که گفته شد، به دلیل اینکه تمام نواحی آلوده را پوشش نمی‌دهد، نمی‌تواند محافظت ۱۰۰ درصدی ایجاد کند.
- کاهش تعداد شرکای جنسی: محدود کردن تعداد شرکای جنسی و داشتن روابط با یک شریک متعهد و بدون عفونت، می‌تواند خطر ابتلا را به طور قابل توجهی کاهش دهد.
- غربالگری منظم (به ویژه برای زنان) : تست پاپ اسمیر و تست HPV برای زنان، به تشخیص زودهنگام تغییرات سلولی ناشی از HPV در دهانه رحم کمک می‌کند و از پیشرفت آن‌ها به سرطان جلوگیری می‌کند.
سخن پایانی
ویروس HPV به طور گسترده‌ای از طریق تماس جنسی منتقل می‌شود و شناخت این راه‌ها برای محافظت از خود و دیگران ضروری است. در حالی که واکسیناسیون موثرترین ابزار پیشگیری است، آگاهی از نحوه انتقال و اتخاذ رفتارهای جنسی مسئولانه نیز نقش کلیدی در کنترل شیوع این ویروس و کاهش عوارض جدی آن دارد. با کسب اطلاعات صحیح و مشورت با پزشک، می‌توانیم گام‌های مهمی در جهت حفظ سلامت جنسی و عمومی جامعه برداریم.
دیدگاهی بری مقاله روش‌های انتقال ویروس HPV: آنچه باید بدانید به ثبت نرسیده است
